Kỷ nguyên máy tính bắt chước giác quan con người sắp tới

IBM cho rằng những năng lực cảm nhận này của máy tính sẽ giúp con người hiểu rõ hơn, đạt được năng suất cao hơn và giúp chúng ta tư duy tốt hơn – nhưng không tư duy thay chúng ta.
 
Ông Bernie Meyerson, Phó chủ tịch phụ trách các Chương trình Sáng tạo của IBM, cho biết: “IBM đang phát triển những công nghệ giúp cho máy tính có thể cảm nhận được thế giới xung quanh. Cũng giống như bộ não của con người thông qua những giác quan để tương tác với thế giới bên ngoài, các hệ thống có khả năng nhận thức sẽ mang lại những giá trị cao hơn và thông tin chi tiết hơn, giúp chúng ta giải quyết những thách thức phức tạp hơn.”
 
Danh mục “Năm sáng tạo trong Năm năm tới” ("IBM 5 in 5") do IBM công bố được dựa trên các xu thế về thị trường, xã hội cũng như các công nghệ mới từ các phòng nghiên cứu và phát triển của IBM trên toàn thế giới. IBM 5 in 5 năm nay là những sáng tạo sẽ đóng vai trò là cơ sở cho một kỷ nguyên tiếp theo của điện toán, kỷ nguyên của các hệ thống biết nhận thức. Những máy móc biết nhận thức sẽ học, thích ứng, cảm nhận và bắt đầu trải nghiệm thế giới trong không gian thực.
 
Dưới đây là danh sách 5 dự báo của IBM trong tương lai:
 
1. Chạm (Touch): Khả năng “chạm, sờ, cảm nhận” đồ vật thông qua màn hình điện thoại.
           
IBM cho rằng trong những năm tới, người dùng có thể sử dụng điện thoại thông minh của để mua sắm váy cưới - có thể cảm nhận được chất liệu xa-tanh hay lụa của chiếc váy, hoặc những lớp viền trên chiếc voan trùm đầu… thông qua bề mặt của màn hình điện thoại. Hoặc cảm nhận về từng nét hoa văn trang trí, đường may của một chiếc chăn do một người thợ thủ công ở cách chúng ta nửa vòng trái đất làm ra… Trong vòng năm năm tới, nhiều ngành kinh tế, ví dụ như ngành bán lẻ, sẽ thay đổi nhờ khả năng “chạm” vào một sản phẩm trên chính các thiết bị di động.
 
IBM đang phát triển các ứng dụng dành cho các ngành bán lẻ, y tế và nhiều ngành khác, dựa trên công nghệ cảm ứng xúc giác hồng ngoại, nhạy cảm với áp lực để mô phỏng hoạt động “chạm”, ví dụ như khi chạm vào một tấm vải hoặc đường may – khi người mua hàng lướt ngón tay trên hình ảnh của một hạng mục hàng hóa trên màn hình của một thiết bị di động. Sử dụng các chức năng rung của điện thoại, mọi thiết bị sẽ có một tập hợp riêng các mẫu rung tương ứng với trải nghiệm chạm: có thể là các mẫu rung ngắn, nhanh hoặc các chuỗi rung dài và mạnh. Mẫu rung sẽ giúp phân biệt vải lụa với vải len hoặc vải bông, và mô phỏng cảm nhận vật lý khi thực sự sờ vào vật liệu.
 
Hiện nay, những ứng dụng hiện tại của công nghệ xúc giác và đồ họa trong lĩnh vực trò chơi (game) đưa người dùng vào một môi trường giả lập. Cơ hội và thách thức đặt ra ở đây là làm sao đưa công nghệ này vào ứng dụng rộng rãi trong những trải nghiệm thường nhật trong cuộc sống, và biến những chiếc điện thoại trở thành các công cụ giúp chúng ta tương tác một cách tự nhiên và trực quan với thế giới bên ngoài.
 
2. Nhìn (Sight): Một điểm ảnh có ý nghĩa bằng hàng nghìn lời nói
 
Hiện nay, những chiếc máy tính chỉ hiểu được các hình ảnh thông qua những ký tự mà chúng ta sử dụng để gán nhãn (tag) hoặc đặt tiêu đề (title) cho chúng. Phần lớn thông tin – nội dung thực sự của hình ảnh – còn là một ẩn số.
 
Nhưng trong vòng năm năm tới, các hệ thống sẽ không chỉ có thể quan sát và hiểu nội dung của những hình ảnh và dữ liệu hình ảnh mà chúng còn có thể biến các điểm ảnh (pixel) thành có ý nghĩa, giống như cách thức con người xem và giải nghĩa một bức ảnh thông thường. Trong tương lai, các chức năng giống như bộ não của con người sẽ cho phép máy tính phân tích những đặc điểm như  thông tin về màu sắc, mẫu hay đường viền mảnh vải và đưa ra thông tin từ môi trường hình ảnh. Điều đó sẽ có ý nghĩa rất lớn đối với các ngành như y tế, bán lẻ hay nông nghiệp.
 
3. Nghe (Sound): Máy tính sẽ biết nghe những điều liên quan
 
Trong vòng năm năm tới, một hệ thống phân tán của các thiết bị cảm biến thông minh sẽ có thể phát hiện các cấu phần của âm thanh như áp lực âm thanh, các rung động và sóng âm ở các tần số khác nhau. Nó sẽ giải nghĩa các thông tin đầu vào này và dự báo khi nào thì một cái cây sẽ bị đổ trong một khu rừng hoặc khi nào thì một vụ lở đất sẽ xảy ra…. Một hệ thống như vậy sẽ “nghe” môi trường xung quanh và đo lường những dịch chuyển, hoặc áp lực đối với vật liệu để cảnh báo cho chúng ta nếu sắp có nguy hiểm xảy đến. Các âm thanh thô sẽ được các cảm biến thu nhận, cũng giống như bộ não con người. Một hệ thống thu nhận dữ liệu này sẽ sử dụng nhiều “phương thức” khác nhau, như thông tin hình ảnh hoặc xúc giác, sau đó phân loại, giải nghĩa các âm thanh đó dựa trên những gì đã thu nhận được.
 
4. Nếm (Taste): Những cảm biến vị giác công nghệ số sẽ giúp chúng ta ăn thông minh hơn
 
IBM đang phát triển một hệ thống điện toán có thể thực sự trải nghiệm các mùi vị, được các đầu bếp sử dụng để tạo ra những công thức chế biến món ăn ngon miệng và hấp dẫn. Nó sẽ phân tích các thành phần thực phẩm đến cấp độ phân tử và hòa trộn các thành phần hóa học trong các loại thực phẩm khác nhau với ý thức về những mùi vị và gia vị được con người ưa thích. Bằng cách so sánh thông tin đó với hàng triệu công thức chế biến món ăn khác nhau, hệ thống sẽ có thể tạo ra một tổ hợp mùi vị mới, chẳng hạn như kết hợp giữa hạt dẻ sấy khô với các loại thực phẩm khác như là củ cải đường luộc, trứng cá tươi và thịt hun khói. Một hệ thống như vậy còn có thể được sử dụng để giúp chúng ta ăn uống lành mạnh hơn, tạo ra những tổ hợp mùi vị hấp dẫn giúp chúng ta có thể lựa chọn ăn món rau hầm thay vì khoai tây chiên.
 
5. Ngửi (Smell): Máy tính sẽ có thể ngửi được